Ngôi Miếu cổ Ba Thắc – Di sản văn hóa Sóc Trăng
07/11/2024
Tọa lạc tại ấp Chợ Cũ, thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, Ba Thắc cổ miếu, còn được gọi là Chùa ông Ba, là một trong những ngôi miếu cổ kính, linh thiêng của vùng đất Sóc Trăng. Mặc dù không phải là ngôi miếu quy mô lớn, nhưng khuôn viên của Ba Thắc lại mang đến cảm giác rộng rãi, thoáng mát bởi những cây cổ thụ xum xuê, bao gồm một cây Tra Lâm Vồ hơn 200 năm tuổi – biểu tượng trường tồn cùng thời gian của ngôi miếu.
Ba Thắc cổ miếu. Ảnh: Thiện Nhận
Ngôi miếu có kiến trúc khá đơn giản với chiều ngang 6m và sâu khoảng 10m, mái lợp ngói âm dương tạo nét đặc trưng truyền thống của kiến trúc Việt Nam. Bước chân vào cổng miếu, du khách có thể dễ dàng nhận thấy hàng chữ khắc ghi tên “Ba Thắc cổ miếu” và năm tu sửa (1927) trên khung cửa gỗ, là một dấu ấn lịch sử được truyền lại qua nhiều thế hệ. Khu vực trung tâm của miếu là nơi đặt bàn thờ Ông Ba Thắc, nơi người dân địa phương thành kính dâng hương, cầu nguyện. Không có bức tượng hay hình ảnh, bàn thờ chỉ có một tảng đá – được gọi là “Cốt của ông,” một hình thức tín ngưỡng độc đáo, giản dị nhưng sâu sắc.
Bà Dương Thị Mười 76 tuổi, đã có hơn 50 năm gắn bó với Ba Thắc cổ miếu. Đối với bà, việc trông coi, quét dọn và hương khói không chỉ là trách nhiệm, mà còn là niềm vui và niềm tự hào. Ngôi miếu như một phần không thể thiếu trong cuộc sống, một chốn tâm linh đã chứng kiến biết bao kỷ niệm và trở thành nơi bà gửi gắm tình cảm, lòng thành kính với tiền nhân và truyền thống văn hóa.
Mỗi ngày, bà cẩn thận quét dọn, thay nước, đốt nhang, lòng đầy trân quý và xúc động. Bà luôn tin rằng, công việc giản dị này không chỉ giúp miếu thêm phần sạch sẽ, trang nghiêm mà còn là cách để bà gắn bó và gìn giữ nét văn hóa truyền thống cho thế hệ mai sau.
Ngày 11/8/2021, Ba Thắc cổ miếu được UBND tỉnh Sóc Trăng công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Ngôi miếu không chỉ mang giá trị về mặt lịch sử, kiến trúc mà còn là nơi hội tụ, giao thoa văn hóa tín ngưỡng. Đặc biệt, tín ngưỡng thờ Neak tà của người Khmer, một nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng Khmer Sóc Trăng, cũng được thể hiện rõ ràng tại đây.
Ông Ngô Văn Minh - Trưởng Ban trị sự Ba Thắc cổ miếu, cho biết: Ngôi miếu là điểm đến không thể thiếu của người dân địa phương trong các hoạt động tín ngưỡng, văn hóa. Lễ cúng Ông diễn ra vào ngày 21/2 âm lịch hàng năm, là dịp để bà con tề tựu, dâng lễ vật cầu an. Trước đây, lễ cúng còn có các gánh hát trình diễn suốt ba đêm, tạo nên không khí vui tươi, rộn ràng, là niềm vui văn hóa cho cộng đồng nơi đây.
Không chỉ trong lễ cúng Ông vào ngày 21/2 âm lịch, vào các dịp lễ lớn khác như rằm tháng Bảy, Tết Nguyên Đán, Ba Thắc cổ miếu cũng đón nhận đông đảo người dân và khách thập phương đến thắp nhang, dâng lễ vật, cầu an. Những bánh trái dân gian, hoa tươi, nhang trầm được người dân thành kính dâng lên, tạo nên một bức tranh lễ hội tín ngưỡng mộc mạc nhưng đậm chất nhân văn.
Cổng vào của Ba Thắc cổ miếu được xây dựng đơn giản nhưng không kém phần trang nghiêm, tạo ấn tượng mạnh mẽ với khách viếng thăm. Chính sự mộc mạc, chân chất ấy đã thu hút không ít tín đồ Phật tử, người dân địa phương và du khách gần xa đến thăm, chiêm bái.
Ba Thắc cổ miếu - một địa điểm tôn giáo, thể hiện sự giao thoa và hội tụ của nhiều lớp văn hóa, tín ngưỡng. Ngôi miếu nhỏ bé giữa lòng Sóc Trăng đã, đang và sẽ mãi là nơi gắn kết tâm linh, nơi lưu giữ giá trị truyền thống, văn hóa và tâm hồn của người dân nơi đây.
Thiện Nhận